بحث مجری ساختمان یکی از مباحثی است که امروز صنعت ساختمان بسیار مهم شده و ازنظر مهندسان ناظر،عدم حضور ایشان در پروژه‌های ساختمانی به‌عنوان تخلف، به سازمان استان و مرجع صدور پروانه گزارش می‌شود.
اما ابتدا از منظر قانون به این موضوع نگاه کنیم: مطابق مبحث دوم مقررات ملی ساختمانو قوانین جاری در این حوزه، تمامی عملیات ساختمانی باید توسط مجری ساختمان که دارای مجوز فعالیت اجرا، از وزارت راه و شهرسازیاست انجام شوند و صاحبان کارهای ساختمانی مکلف‌اند از این مجریان استفاده نمایند.
۱) آیا مالک می‌تواند مجری ساختمانی خود باشد؟
بابت پاسخ دادن به این سؤال باید ابتدا مجریان ساختمان را بشناسیم. بر اساس مبحث دوم مقررات ملی مجری ساختمان می‌تواند؛ شخص حقیقی، شخص حقوقی و یا مجری انبوه‌ساز باشد و این موضوع باید توسط ارائه مدرک برای ناظر ساختمان محرز گردد در غیر این صورت تخلف ساختمانی واقع گردیده است.
در برخی استان‌ها حضور مجری ذیصلاح مندرج در پروانه، برای ساختمان‌هایی با متراژ و ارتفاعی مشخص که توسط کمیسیون‌های مختلف شهری و بر اساس توافقنامه‌هایی بین شهرداری‌ها و سازمان استان تعیین‌شده برای صدور پروانه ساختمانی لازم و ضروری است اما هنوز در بسیاری از استان‌ها، این قانون اجرا نمی‌شود و مالک یا سازنده‌ای که پروانه ساختمان به نام ایشان صادر گردیده است به‌صورت مستقیم وارد عمل شده و اجرای ساختمان را بر عهده می‌گیرند.
در شهرهایی که مطابق قانون، نام مجری ذیصلاح در پروانه ساختمانی درج می‌شود، عدم حضور مجری مندرج در پروانه در کارگاه به‌منزله تخلف محسوب شده و باید گزارش شود؛ اما در شهرهایی که هنوز الزامی برای استفاده از مجریان ذیصلاح مندرج در پروانه وجود ندارد و مالک به سلیقه خود ساختمان را اجرا می‌کند، مهندسین ناظردر هر مرحله از اجرای ساختمان می‌بایست به عدم حضور مجری در ساختمان اشاره نمایند. درصورتی‌که ناظر این مورد را گزارش نکند به‌منزله تائید اجرای ساختمان توسط مجری صاحب صلاحیت بوده و درنهایت اگر حادثه‌ای رخ دهد، می‌توان انتظار داشت به دلیل عدم حضور مجری درصدی از تقصیر را به ناظر داده و همچنین مالک نیز به خاطر عدم استفاده از افراد باصلاحیت اجرا، درصد بیشتری از سهم مجری را به خود اختصاص خواهد داد.
پس توصیه می‌شود این موضوع را به مالک منتقل نمایید تا از تبعات عدم استفاده از مجری ذیصلاح باخبر باشد.
۲) درصورتی‌که پروژه‌ای که تحت نظارت ما اجرا می‌شود، مجری نداشته و مالک درخواست برگه شروع بکار را دارد، وظیفه من به‌عنوان مهندس ناظر چیست؟
در این صورت بهتر است قصاص قبل از جنایت نکرده و مجوز شروع بکار را صادر و بلافاصله بعد از شروع کار توسط فرد بدون صلاحیت، این مورد را گزارش کرده و در صورت نیاز به دلایل ایمنی، دستور توقف عملیات ساختمانی را صادر نمایید. ” مجری صاحب صلاحیت در کارگاه حضور ندارد”
۳) اگر ناظر در گزارش‌های خود، به عدم حضور مجری در ساختمان اشاره نکند چه تبعاتی می‌تواند داشته باشد؟
در قسمت قبلی هم به این موضوع اشاره گردید که در صورت گزارش نکردن ناظر در خصوص عدم حضور مجری صاحب صلاحیت، یعنی تائید کرده که اجرا توسط مجری انجام‌شده و در صورت بروز حادثه، وقتی در محاکم قضایی از مجری مدارک احراز صلاحیت درخواست می‌شود و ایشان پاسخی برای گفتن ندارد، درصد بیشتری از تقصیر به ناظر اختصاص خواهد یافت. چراکه مطابق قانون مجازات اسلامی، ناظر به وظایف خود که گزارش دادن بوده عمل‌نکرده، هرچند ناظر مطمئن باشد در صورت گزارش دادن هم هیچ اقدام خاصی از طرف مرجع صدور پروانه صورت نمی‌گیرد.
۴) وظایف مهندس مجری در پروژه‌های ساختمانی چیست؟
مجری ساختمانی یکسری وظایف اختصاصی و یکسری وظایف عمومی دارد، که وظایف عمومی مربوط به تمام مجریان می‌باشد که در تمام پروژه‌ها یکسان است (شرایط عمومی پیمان) و وظایف خصوصی براساس قرارداد منعقده بین مجری و مالک مشخص می‌شود (شرایط خصوصی پیمان).
الف) وظایف عمومی (شرایط عمومی):
• پایش نقشه‌ها اعم از انطباق نقشه‌ها و مشخصات مندرج در پروانه.
• برنامه‌ریزی اجرایی مراحل مختلف اجرا و ابلاغ آن به ناظر و مالک.
• رعایت اصول ایمنی در کارگاه توسط اشخاص دخیل در اجرا و نیز ایمنی کلی کارگاه.
• هماهنگی با ناظران و صاحب‌کار و اجرا بر اساس قوانین و مشخصات فنی در هر مرحله از کار.
• استفاده از مهندسان، تکنسین‌ها و معماران تجربی و پیمانکارانی که صلاحیت کافی را داشته باشند.
• تهیه و امضای سه سری نقشه کامل چون ساخت یا ازبیلت در پایان کار و دریافت تأییدیه ناظران مربوطه.
• رعایت شرایط خصوصی قرارداد و مشخصات مندرج در پروانه و نقشه‌های مصوب
• رعایت کلیه قوانین حاکم در ساخت و ساز شهری اعم از مقررات ملی،ضوابط شهرسازی و بخشنامه‌های قانونی صادره از مراجع ذی‌ربط.
• اجرای موضوع قرارداد منطبق با اصول مهندسی و کیفیت مناسب و استفاده از مصالح مرغوب در حد استانداردهای اعلام‌شده.
• انجام بیمه کیفیت برای اجزاء مختلف ساختمان بر اساس بند ۷-۱-۱۵-۳ یا ارائه تضمین قانونی مانند ضمانت‌نامه‌های بانکی به نفع صاحب‌کار یا صاحبان کار
ب) وظایف خصوصی (شرایط خصوصی):
قراردادهای اجرای ساختمان عبارت‌اند از: قرارداد مدیریت پیمان، قرارداد اجرا با مصالح، قرارداد اجرا بدون مصالح
که در هرکدام از این قراردادها شرایطی را به‌صورت اختصاصی و با توافق بین طرفین وضع می‌کنند و دو طرف موظف به رعایت مفاد قرارداد می‌باشند و این شرایط به نسبت نوع اسکلت، شرایط مکانی پروژه و… می‌تواند متغایر باشد.
نکته: مهندسین ناظر می‌توانند از مالک بخواهند تا یک نسخه از قرارداد بین مالک و مجری را به ایشان تحویل دهد.
۵) اغلب سازندگان انتظار دارند مجری ساختمان بعد از انعقاد قرارداد، هیچ دخالتی درروند اجرا نداشته باشد (مجری سوری) در این شرایط مجری چه اقدامی می‌تواند داشته باشد؟
متأسفانه این موضوع در بسیاری از پروژه‌های ساختمانی دیده می‌شود و متأسفانه مالک انتظار دارد که مجری پس از دریافت حق‌الزحمه خود، به‌هیچ‌عنوان به پروژه سرکشی نکند؛ اما مهندسان مجری اگر بدانند چه عاقبتی در صورت بروز حادثه در انتظار آنان است، حتی یک ساعت کارگاه را ترک نمی‌کردند.
در صد تقصیر مجری در پروژه‌های ساختمانی، بیشترین درصد می‌باشد.
پس توصیه می‌شود: در صورت عدم تمکین مالک از مجری و اجرای ساختمان به‌صورت خلاف دار، ایشان می‌توانند در ابتدا فشارهایی را توسط ناظر به مالک وارد نمایند؛ اما بازهم اگر این روش پاسخگو نبود مجری می‌تواند با نوشتن استعفانامه و تحویل به مرجع صدور پروانه، سازمان استان، مالک یا صاحب‌کار از این پروژه جداشده و تمام مسئولیت‌ها را بر عهده مالک و مجری جدید می‌گذارد.
نکته مهم: مهندسان مجری ساختمانی در نظر داشته باشند، مطابق قانون وقتی ساختمانی دارای مجری مندرج در پروانه باشد، در صورت بروز حادثه یا وقوع تخلفات فنی که منجر به شاکی شدن بهره‌برداران یا صاحب‌ملک شود، هیچ تقصیری به شهرداری و یا سازنده تعلق نخواهد گرفت و درصد تقصیر ایشان را نیز به مجری خواهند داد.
لذا توصیه می‌شود در صورت عدم تمکین مالک یا سازنده از قرارداد اجرا و نداشتن اختیارات اجرایی در کارگاه، از اجرای ساختمان مذکور انصراف دهید.
۶) بیمه‌نامه مناسب برای مهندسان مجری وجود دارد؟
متأسفانه فعلاً بیمه‌نامه‌ای اختصاصی که مسئولیت‌های مهندس مجری را مانند بیمه مسئولیت مهندسی پوشش دهد وجود ندارد اما مجریان ذیصلاح می‌توانند از مالک درخواست نمایند تا نام ایشان را در قسمت ذیل بیمه‌نامه مسئولیت مدنی کارفرما که نوشته‌شده ” سایر بیمه‌گذاران ” اضافه نماید تا در صورت بروز حادثه ایشان نیز تحت پوشش بیمه قرار گیرند
بدون دیدگاه، دیدگاه خود را در زیر اضافه کنید!