۴۰ مورد از مهمترین وظایف و مسئولیت‌های مهندس ناظر عمران چیست؟
وظایف یک مهندس ناظر عمران ساختمان چیست؟
۵ -۱ کنترل کفایت اطلاعات و مشخصات فنی موجود در نقشه های مصوب سازه و گودبرداری
۵ -۲ کنترل اقدامات الزامی انجام شده توسط سازنده قبل از تخریب ساختمان موجود
۵ -۳ کنترل اخذ مجوزهای لازم توسط سازنده و مطالعه مندرجات آنها
۵ -۴ کنترل مطابقت روش تخریب با الزامات موجود و رعایت تمهیدات لازم فنی و ایمنی لازم قبل از شروع تخریب
۵ -۵ کنترل بررسی های صورت پذیرفته توسط سازنده در خصوص وضعیت ساختمان‌ها و تاسیسات مجاور و تاسیسات شهری
۵ -۶ مطالعه گزارش ژئوتکنیک و شناسائی خاک و کسب اطلاعات لازم از آن برای کنترل اجرای ساختمان
۵ -۷ کنترل رعایت انطباق روش کار اجرائی با نقشه‌ها و مشخصات فنی و الزامات مقررات ملی ساختمان در هنگام گودبرداری
۵ -۸ کنترل نحوه پیاده‌سازی نقشه پی و انطباق آن با نقشه‌های مصوب
۵ -۹ کنترل بررسی‌های صورت پذیرفته توسط سازنده در خصوص خاک محل و انطباق آن با فرضیات مندرج در گزارش ژئوتکنیکی و شناسائی خاک و نقشه های مربوط و صدور دستور انجام آزمایش‌ها و بررسی‌های ژئوتکنیکی در صورت لزوم
۵ -۱۰ کنترل نحوه پی کنی شامل موقعیت، ابعاد، شکل، آماده‌سازی بستر، زه کشی پی‌ها و سایر الزامات فنی مربوطه دیگر
۵ -۱۱ کنترل نحوه قالب بندی ها شامل آماده‌سازی، امتداد، پایداری و مقاومت، موقعیت قالبها، ابعاد و فاصله بازشوها، پاکسازی نهائی و سایر الزامات فنی مربوطه دیگر
۵ -۱۲ کنترل نحوه میلگردگذاری شامل تمیزی میلگردها (عاری بودن آنها از مواد زائد نظیر رنگ و زنگ) قطر، طول، خم، وصله، پوشش، موقعیت، تعداد، پایداری، نحوه به هم بستن و حداقل فاصله آزاد بین میلگردها، رعایت پوشش بتن، لقمه‌ها و خرک‌ها و سایر الزامات فنی مربوطه دیگر
۵ -۱۳ کنترل طرح اختلاط بتن پی، نحوه اختلاط بتن، نحوه حمل و نقل و جابجایی بتن (شامل جدانشدن اجزای بتن، زمان حمل)، ریختن و جادادن بتن (رعایت درجه حرارت بتن ریزی و شرایط آب و هوایی، استفاده از تجهیزات مناسب، یکنواختی در بتن‌ریزی، تداوم در اجرا، آماده کردن سطوح تماس بتن، ارتفاع سقوط بتن، چگونگی ریختن در قالبها، ضخامت لایه‌ها) و سایر الزامات فنی مربوطه دیگر
۵ -۱۴ کنترل متراکم کردن، پرداخت سطوح نهائی، حفاظت و عمل آوری بتن و زمان مناسب باز کردن قالبها و سایر الزامات فنی مربوطه دیگر
۵ -۱۵ صدور دستور نمونه‌گیری به منظور انجام آزمایش‌های لازم (حداقل شامل روانی و مقاومت) و اخذ نتایج آزمایش‌ها و بررسی آنها
۵ -۱۶ کنترل تراز نهائی زیر پی‌ها و انطباق آنها با نقشه‌ها و مشخصات فنی مصوب
۵ -۱۷ کنترل نوع فولادهای مورد استفاده در سازه و پی
۵ -۱۸ کنترل میل مهارها ( شامل تعداد، اندازه، خم، محل، طول قسمت رزوه، فاصله نسبت به هم و نسبت به محور ستون، پوشاندن رزوه‌ها و سایر الزامات فنی مربوطه دیگر)
۵ -۱۹ کنترل صفحه ستون‌ها (Baseplates) شامل ابعاد، جهت قرار گرفتن، تراز و رقوم، محل سوراخ‌ها، اندازه سوراخ‌ها، اندازه صفحات اتصال، اعوجاح، زیرسازی و سایر الزامات فنی مربوطه دیگر
۵ -۲۰ کنترل نحوه ساخت ستون‌ها (محل ساخت ستون‌ها، سالم بودن نیم رخ‌ها، نوع و نمره صحیح آنها، مشخصات جوش، ابعاد و فاصله تسمه‌ها، نوع ورق‌ها و ابعاد آنها، رواداری انحنا و پیچیدگی، برون محوری جان، گونیا بودن بال، موقعیت دقیق صفحات و نبشی‌های زیر سری تیرها و سایر الزامات فنی مربوطه دیگر)
۵ -۲۱ کنترل نصب ستون‌ها (استفاده از وسائل مناسب، محل دقیق نصب، مهار کافی، تمیز بودن انتهای ستون و کف ستون، رعایت جزئیات اتصال، رواداری‌های تابیدگی کف ستون، گونیا بودن اتصال کف ستون، شاغولی بودن ستون، وصله ستون‌ها و سایر الزامات فنی مربوطه دیگر)
۵ -۲۲ کنترل نحوه ساخت و نصب تیرها (هندسه برش در تیر لانه زنبوری، کنترل اعوجاج، پرکردن جان تیر در محل‌های لازم، نصب ورق‌های تقویتی لازم، کنترل نیم‌رخ‌ها، رعایت جزئیات اتصال و سایر الزامات فنی مربوطه دیگر)
۵ -۲۳ کنترل بادبندها (محل نصب، نمره نیم رخ‌ها، صفحات اتصال، نحوه اتصال و سایر الزامات فنی مربوطه دیگر)
۵ -۲۴ کنترل اجرای سقف‌ها (تیرها، تیرچه‌ها، نوع آجر یا سفال یا پلی استایرن، خیز طاق ضربی، ملات یا بتن مورد استفاده، فاصله تیرچه‌ها، اتصالات تیرچه‌ها، مهار سقف، قالب‌بندی، میلگردگذاری و بتن‌ریزی در سقف‌های بتنی باید مانند موارد مذکور در بخش پی‌سازی کنترل شود)
۵ -۲۵ کنترل نحوه انجام جوشکاری (دستگاه‌ها و لوازم مناسب، ابعاد و اندازه‌ها، محل جوشکاری، نحوه اجرای جوشکاری، صدور دستور انجام آزمایش‌های جوش حسب مورد و در صورت نیاز اخذ نتایج آزمایش‌هاو بررسی آنها)
۵ -۲۶ کنترل نحوه اجرای اتصالات پیچ و مهره‌ای (کیفیت نوع مصالح، اندازه و محل سوراخ ها، کفایت فشار سفت کردن پیچ ها و سایر الزامات فنی مربوطه دیگر)
۵ -۲۷ کنترل قالب بندی، میلگردگذاری و بتن ریزی، متراکم کردن، پرداخت سطح روئی، حفاظت، نگهداری و عمل آوری و نحوه اجرای
بتن درکلیه بخش‌های سازه بتنی اعم ازتیرها، ستون‌ها، اتصالات و دیوارها مانند موارد مذکور در بخش پی‌سازی
۵ -۲۸ کنترل اجرای صحیح شناژها اعم از فلزی یا بتنی با لحاظ موارد پیش گفته در این شرح خدمات و کنترل محل اجرای آنها
۵ -۲۹ کنترل رعایت جزئیات اجرائی دیوارهای باربر (شامل کیفیت مصالح، راستا، عایق کاری، شاغولی بودن، نصب درها و پنجره‌ها، صاف بودن سطح نهائی و سایر الزامات فنی مربوطه دیگر)
۵ -۳۰ کنترل رعایت جزئیات اجرائی دیوارهای داخلی و خارجی بنا و انطباق آن با نقشه‌ها و مشخصات فنی از نظر الزامات سازه‌ای و لرزه‌ای
۵ -۳۱ کنترل جزئیات اجرائی پشت بام (شامل ابعاد و اندازه‌ها، رقوم، شیب‌بندی، آب روها، عایق‌کاری مصالح و سایر الزامات فنی مربوطه دیگر)
۵ -۳۲ کنترل جزئیات راه پله و اتصالات آن
۵ -۳۳ کنترل محل اجرای لوله کشی‌ها، کانال‌ها و تاسیسات مکانیکی و برقی از نظرعدم آسیب به عناصر سازه‌ای
۵ -۳۴ کنترل جزئیات اجرائی دودکش‌ها، هواکش‌ها و داکت‌ها از نظر عدم آسیب به عناصر سازه‌ای
۵ -۳۵ کنترل محل قرارگیری چاه‌ها و نحوه اجرای اتصال سیستم فاضلاب
۵ -۳۶ کنترل رعایت جزئیات اجرائی نمای ساختمان از نظر چگونگی ارتباط نما با سازه اصلی و الزامات سازه‌ای
۵ -۳۷ کنترل نکات فنی در محوطه سازی شامل زیرسازی، تراکم خاک محل
۵ -۳۸ کنترل مصالح ساختمانی از نظر نحوه تهیه، حمل، نگهداری، استفاده در انطباق با نقشه‌ها و مشخصات فنی و استانداردهای ملی ایران
۵ -۳۹ صدور دستور انجام آزمایش از مصالح ساختمانی در صورت لزوم و اخذ نتایج آزمایش‌ها و بررسی آنها
۵ -۴۰ مستندسازی و ثبت و تکمیل دفترچه اطلاعات ساختمان در حیطه وظائف خود
ساخت یک ساختمان با کیفیت به عوامل گسترده‌ای وابسته است و در پروسه ساخت و ساز ارکان متفاوتی باید دست به دست هم دهند تا در نهایت یک محصول با کیفیت ساخته شود. یکی از این عوامل وجود طرحی منطقی و مناسب با خواست کارفرما است.
یک طراح حرفه‌ای ساختمان قبل از شروع به طرح باید بررسی‌های لازم از سایت مورد نظر را انجام دهد، اقلیم و شرایط آب و هوایی منطقه را بسنجد، ساختمان‌های همجوار و موقعیت مکانی و بافت ملک را در نظر بگیرد و در نهایت طرحی هم‌خوان با فضای موجود را ارائه دهد.
یک طراح ساختمان باید به این نکته توجه داشته باشد که طرحی موفق است که علاوه بر زیبایی، کارآمد بوده و قابلیت اجرا داشته باشد. توجه به سبک معماری و نیز هم‌خوانی و تطابق فضای داخل با نمای خارجی از موارد دیگری است که طراح باید به آن توجه ویژه‌ای کند.
یک مهندس طراح و مهندس معمار باید بتواند با تکیه بر اصول و ضوابط‌ها و چهارچوب‌هایی که وجود دارد و همچنین با توجه به نیاز و خواسته کارفرما و مالک طرحی مناسب ارائه دهد. در طول این مسیر وظایفی بر عهده طراح می‌باشد که باید به آنها توجه شود.
تهیه تمامی نقشه‌های فاز یک(طراحی) و فاز دو(اجرایی)و کلیه مراحل جهت *صدور پروانه ساختمان بر عهده تیم طراحی خواهد بود. علاوه بر آن آماده کردن مدارک و مستندات فنی و اجرایی و کلیه مدارک برای انجام مراحل بازبینی و گرفتن مهر تایید به عهده تیم طراحی است.
چنانچه لازم باشد اصلاحاتی بر روی طرح و نقشه‌ها اعمال شود و یا نیاز به توضیحاتی بر روی طرح داده شود، مهندس طراح ساختمان موظف به حضور در شهرداری و یا منطقه مربوطه می‌باشد تا در نهایت تایید و امضای کار را از شهرداری بگیرد.
تمامی نقشه‌های طراحی شده باید قابلیت اجرایی شدن را داشته باشند که این خود یکی دیگر از مسئولیت‌هایی است که طراح موظف به رعایت آن می‌باشد.
چنانچه در طول پروسه اجرا نیاز به انجام اصلاحاتی در طرح دیده شود، با توجه به خواسته مالک و کارفرما مهندس طراح ساختمان موظف است به رفع آن پرداخته و تا مرحله نهایی شدن پروسه اجرا هم‌قدم با کارفرما پیش رود و اگر امکان همکاری نداشته باشد با تقبل هزینه، طراح دیگری را به مالک معرفی نماید.
میزان دستمزدی که به طراح تعلق می‌گیرد باید بطور دقیق در قرارداد مشخص شود. هزینه طراحی سازه برای هرمترمربع ناخالص زیربنا که در پروانه ساختمانی قید شده است، تعیین شود. معمولا ۵۰% از کل این هزینه قبل از شروع به طراحی پرداخت می‌شود و مابقی آن بعد از نهایی شدن تمام مدارک و مستندات طراحی پرداخت خواهد شد.
در صورتی‌که در حین کار مالک از ادامه کار منصرف شود، موظف به پرداخت کل هزینه طراحی است و چنانچه طراح از ادامه کار سر باز زند باید تمام هزینه‌ها را به مالک برگرداند.
اگر در حین کار مواردی پیش بیاید و یا بنا به درخواست مالک تغییرات گسترده‌ای در طرح ایجاد شود که سبب دوباره‌کاری‌های زیادی در کار شود، هزینه آن باید جداگانه محاسبه شده و ضمیمه قرارداد شود.
بهتر است جریمه‌ای نیز برای دیرکرد طراح در قرارداد در نظر گرفته شود مبنی بر اینکه به ازای N روز دیرکرد از سمت طراح N ریال از هزینه طراحی کسر خواهد شد.
با توجه به مطالب گفته شده، بیشتر با مسئولیت و کارها و شرح وظایف مهندس طراح ساختمان که در طول پروسه طراحی و اجرا انجام می‌دهد آشنا شدیم. بهتر است قبل از برداشتن هرقدم در ساخت و ساز با تحقیق و مشاوره گرفتن درصد خطاهای احتمالی را به حداقل برسانیم و از نیروهای کارآمد و زبردست استفاده کنیم.
